سنجش تراکم استخوان
سنجش تراکم استخوان (Bone Densitometry) یک روش غیرتهاجمی و دقیق برای اندازه‌گیری میزان تراکم مواد معدنی در استخوان‌هاست. این روش با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند دستگاه DXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) انجام می‌شود و به تشخیص زودهنگام پوکی استخوان و ارزیابی خطر شکستگی‌های استخوانی کمک می‌کند.
کاربردهای سنجش تراکم استخوان
- تشخیص پوکی استخوان و استئوپنی
- ارزیابی خطر شکستگی استخوان
- پایش اثرات درمانی داروهای پوکی استخوان
- بررسی وضعیت سلامت استخوان‌ها در بیماران با بیماری‌های مزمن
- ارزیابی تراکم استخوان در زنان یائسه و افراد مسن
- بررسی تراکم استخوان در بیماران مبتلا به بیماری‌های مرتبط با استخوان
مزایای سنجش تراکم استخوان
- تشخیص زودهنگام پوکی استخوان پیش از بروز علائم بالینی
- غیرتهاجمی و بدون درد
- دقت و حساسیت بالا در نتایج
- کمک به پیشگیری از شکستگی‌های استخوانی
- پایش مداوم روند درمان پوکی استخوان
- انجام سریع و آسان با حداقل تابش اشعه
مراحل انجام سنجش تراکم استخوان
- پذیرش و ثبت اطلاعات بیمار
- آماده‌سازی بیمار برای انجام اسکن
- قرارگیری بیمار در موقعیت مناسب بر روی تخت دستگاه DXA
- انجام اسکن و ثبت تصاویر توسط دستگاه
- تجزیه و تحلیل نتایج توسط متخصص رادیولوژی
- ارائه گزارش به پزشک معالج
آمادگی‌های لازم قبل از انجام سنجش تراکم استخوان
- خودداری از مصرف مکمل‌های کلسیم 24 ساعت قبل از آزمایش
- پوشیدن لباس‌های راحت و بدون زیپ یا دکمه فلزی
- خارج کردن اشیای فلزی و زیورآلات
- اطلاع به پزشک در صورت بارداری یا شیردهی
- ارائه سوابق پزشکی مرتبط به تکنسین
نکاتی که باید قبل از انجام سنجش تراکم استخوان رعایت کنید!
- همکاری کامل با تکنسین برای قرارگیری در موقعیت مناسب
- ثابت ماندن در طول فرآیند اسکن برای ثبت تصاویر دقیق
- رعایت دستورات تکنسین جهت اطمینان از نتایج صحیح
- ارائه اطلاعات کامل در مورد داروهای مصرفی و سابقه بیماری
انواع سنجش تراکم استخوان
-
سنجش تراکم استخوان با DXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry)
این روش دقیق‌ترین و رایج‌ترین تکنیک برای اندازه‌گیری تراکم استخوان است. DXA معمولاً برای بررسی ستون فقرات، لگن و مچ دست استفاده می‌شود و برای تشخیص پوکی استخوان و پیش‌بینی خطر شکستگی بسیار مفید است.
-
سنجش تراکم استخوان با اولتراسوند (Ultrasound Bone Densitometry)
در این روش از امواج صوتی برای بررسی تراکم استخوان، معمولاً در ناحیه پاشنه پا، استفاده می‌شود. این روش کمتر به‌کار می‌رود و دقت کمتری نسبت به DXA دارد، اما برای غربالگری اولیه مناسب است.
-
سنجش تراکم استخوان با CT (Quantitative Computed Tomography)
این روش از سی‌تی‌اسکن برای اندازه‌گیری تراکم استخوان استفاده می‌کند و قادر است تراکم استخوان را به‌صورت سه‌بعدی ارزیابی کند. دقت این روش بالا است اما به دلیل تابش بیشتر اشعه، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عوامل مؤثر بر تراکم استخوان
- سن و جنسیت
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- رژیم غذایی کم کلسیم و ویتامین D
- فعالیت بدنی ناکافی
- مصرف سیگار و الکل
- استفاده طولانی‌مدت از داروهای استروئیدی
چه کسانی باید سنجش تراکم استخوان انجام دهند؟
- زنان بالای 65 سال و مردان بالای 70 سال
- افرادی که شکستگی‌های مکرر بدون دلیل مشخص داشته‌اند
- بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید
- افرادی که داروهای استروئیدی مصرف می‌کنند
- افرادی با سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- زنان یائسه و مردان با علائم کاهش هورمونی
نتایج سنجش تراکم استخوان
- T-Score: مقایسه تراکم استخوان فرد با تراکم استخوان یک فرد سالم جوان.
- Z-Score: مقایسه تراکم استخوان فرد با تراکم استخوان افراد هم‌سن و هم‌جنس.
- T-Score بالاتر از -1: طبیعی
- T-Score بین -1 و -2.5: استئوپنی (کاهش تراکم استخوان(
- T-Score کمتر از -2.5: پوکی استخوان
سنجش تراکم استخوان یک ابزار مهم برای پیشگیری و مدیریت بیماری‌های استخوانی است. با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر مجرب، این بخش خدماتی دقیق و استاندارد را ارائه می‌دهد. برای رزرو نوبت یا کسب اطلاعات بیشتر، با مرکز تماس بگیرید.